Tsjechische senaat stemt voor legalisering cannabis

Na het parlement heeft de Tsjechische senaat een amendement op het wetboek van strafrecht goedgekeurd dat het bezit en de teelt van cannabis legaliseert.

Legale grenzen voor bezit en kweek gedefinieerd

Onder het nieuwe amendement wordt het legaal om tot drie cannabisplanten per persoon te kweken. Het bezit van tot 100 gram gedroogde cannabis thuis en 25 gram in het openbaar wordt ook toegestaan. Het bezit van 100 tot 200 gram wordt beschouwd als een overtreding, terwijl grotere hoeveelheden nog steeds een strafbaar feit kunnen vormen.

Volgens het Tsjechische ministerie van Justitie is de hervorming bedoeld om de wettelijke straffen te stroomlijnen en inconsistenties weg te nemen die lange tijd klein-risico cannabisgedrag hebben bestraft.

Minister van Justitie Eva Decroix benadrukte de intentie van de hervorming om het repressieve beleid te moderniseren en meer gebruik te maken van alternatieve straffen, zoals boetes, in plaats van systematisch toevlucht te nemen tot gevangenisstraffen.

Verzet van aanklagers, steun van wetgevers

Ondanks brede steun in de Senaat stuitte de hervorming op het laatste moment op verzet van procureur-generaal Lenka Bradáčová, die waarschuwde voor mogelijke mazen in de cannabisbepalingen. Ze was in het bijzonder bezorgd dat bezit namens een ander niet langer strafbaar zou zijn, waardoor drugshandelaren van de verandering gebruik zouden kunnen maken om aan vervolging te ontkomen.

“Zo’n maas in de wet zou aanleiding geven tot opportunistische verdediging door de beschuldigden,” waarschuwde Petr Malý, woordvoerder van het Openbaar Ministerie. Hij suggereerde dat de verandering zou kunnen leiden tot inconsistenties, aangezien het bezit van een grotere hoeveelheid cannabis namens een andere persoon legaal zou zijn, terwijl het bezit van een kleinere hoeveelheid voor persoonlijk gebruik nog steeds vervolgd zou kunnen worden.

Deze interpretatie werd echter verworpen door het Ministerie van Justitie, dat zei dat cannabis voor grotere hoeveelheden behandeld zou blijven worden volgens de bestaande drugswetgeving.

“Het feit dat het cannabis is, zal de rechter in elk individueel geval in overweging moeten nemen,” zei de woordvoerder van het ministerie Vladimír Řepka.

Einde aan strenge straffen voor kleine boeren

De hervorming is ook verwelkomd door drugsbeleid experts, die geloven dat het de excessieve vervolging van telers voor persoonlijk gewin zal inperken.

“De rechtbanken zullen er ook rekening mee moeten houden dat het bezit van 100 gram legaal wordt. En ze zullen mensen die een kleine hoeveelheid cannabis binnen hun familie delen waarschijnlijk niet veroordelen tot gevangenisstraf,” zegt Viktor Mravčík, adviseur van de nationale drugscoördinator.

Mravčík voegde eraan toe dat het vorige wettelijke kader had geleid tot absurde situaties waarbij mensen die cannabis kweekten voor persoonlijk gebruik werden gecriminaliseerd zodra ze de bloemen oogstten en droogden.

“Dat was een van de grootste problemen,” vertelde hij Novinky, erop wijzend dat kleinschalige teelt tot nu toe kon worden geherclassificeerd als illegale productie.

De zaak van Miroslav Koláčný en zijn zoon, die aanvankelijk voorwaardelijke gevangenisstraffen kregen voor het kweken van slechts vier planten, is een bekend voorbeeld. De beslissing werd uiteindelijk ongedaan gemaakt na een twee jaar durende juridische strijd.

Een bredere strafrechtelijke hervorming gericht op cannabis

Naast cannabis maakt dit amendement deel uit van een bredere poging om het aantal opsluitingen te verminderen, recidive terug te dringen en staatsmiddelen te sparen. Het breidt het gebruik van financiële straffen in plaats van gevangenisstraf uit en verlaagt straffen voor bepaalde niet-gewelddadige misdrijven. Tegelijkertijd introduceert het strengere straffen voor ernstige misdrijven, waaronder AI-gegenereerde deepfake pornografie met als doel anderen schade te berokkenen.

Het zijn echter de bepalingen met betrekking tot cannabis die de meeste publieke aandacht hebben getrokken en die uiteindelijk een keerpunt kunnen betekenen in het Tsjechische drugsbeleid en andere Europese landen kunnen inspireren om de sprong te wagen.