Anderhalf jaar na legalisatie in Duitsland: 343 cannabisclubs maar slechts 8 in Beieren

Anderhalf jaar na de gedeeltelijke legalisering van cannabis in Duitsland, leidt het experiment van het land met cannabis social clubs (CSC’s) tot duidelijke contrasten tussen regio’s.

Volgens een enquête van Der Spiegel onder staatsministeries hebben 343 clubs nu officieel toestemming om cannabis te kweken en te distribueren onder hun leden. Maar de gegevens wijzen ook op een aanzienlijke onevenwichtigheid in de manier waarop de wet wordt geïmplementeerd in de verschillende deelstaten.

Noordrijn-Westfalen voorop, Beieren achter

Het meest opvallende verschil is te zien tussen Noordrijn-Westfalen en Beieren. Terwijl NRW 96 erkende clubs heeft, heeft Bavaria er tot nu toe slechts acht goedgekeurd, waarvan er vandaag de dag geen enkele daadwerkelijk actief is.

Nedersaksen staat op de tweede plaats met 68 goedgekeurde clubs en onderscheidt zich ook als de regio met de gemakkelijkste toegang tot legale cannabis: het heeft 8,5 clubs per miljoen inwoners, het hoogste percentage van het land. De landbouwkamer van Nedersaksen meldt dat er nog meer dan 50 extra aanvragen in behandeling zijn, wat suggereert dat dit aantal snel zou kunnen stijgen.

Andere staten hebben gematigder cijfers: Hamburg heeft 13 clubs, Sleeswijk-Holstein heeft er 10 en Baden-Württemberg heeft er 26. In het oosten staat Saksen bovenaan de lijst met 21 clubs.

Deze verschillen laten zien hoezeer de lokale implementatie van de federale wet aanzienlijk verschilt, ondanks een uniform wettelijk kader. Waar sommige regio’s de oprichting van CSC’s actief faciliteren, lijken andere regio’s een striktere interpretatie van de wet toe te passen of worden ze geconfronteerd met minder initiatieven van potentiële oprichters.

Politieke verdeeldheid over legalisatie

De ongelijke uitrol weerspiegelt uiteindelijk de aanhoudende politieke spanningen rond de hervorming. Tijdens de federale verkiezingscampagne beloofde kanselier Friedrich Merz van de CDU de cannabiswet in te trekken, waarbij hij verklaarde: “Ik wil mijn kinderen en kleinkinderen beschermen tegen het legale gebruik van deze drugs.”

De CDU/CSU alliantie had in haar manifest zelfs beloofd de legalisatie volledig terug te draaien.

Na de verkiezingen heeft de Zwart-Rode Coalitie, waarin de Conservatieven en Sociaal-Democraten verenigd zijn, afgesproken om de wet tegen 2028 te evalueren in plaats van hem in te trekken. Waarnemers achten het nu onwaarschijnlijk dat de maatregel wordt ingetrokken, gezien de politieke en administratieve wortels.

Toch is het debat nog lang niet voorbij. Hendrik Streeck (CDU), federaal commissaris voor verslaving en drugs, vertelde het tijdschrift Der Spiegel dat de wet “op bepaalde punten moet worden aangescherpt”. Hij uitte zijn bezorgdheid over het THC-gehalte van legale cannabis, dat volgens hem hoger is dan dat van cannabis die op de zwarte markt wordt verkocht.

“Een hoog gehalte aan actief bestanddeel betekent ook een hoger risico op psychose, angststoornissen en afhankelijkheid,” zei Streeck.

Op dit moment hebben cannabis social clubs nog steeds een plaats in het Duitse legalisatiemodel. Maar omdat het model is ontworpen om commerciële exploitatie te voorkomen, zou het zijn grenzen kunnen tonen, vooral gezien de terughoudendheid van bepaalde deelstaten.

De komende jaren zal blijken of dit gedecentraliseerde, op de gemeenschap gebaseerde systeem de zwarte markt duurzaam kan vervangen en zijn beloften van veiligere toegang en economische transparantie kan waarmaken.