Hars of hars: hoe kies je?

In het landschap van cannabisconcentraten zijn er maar weinig vergelijkingen die zoveel discussie oproepen als die tussen hars en colofonium. Hoewel hun namen op elkaar lijken, vertegenwoordigen ze zeer verschillende extractietradities.

Hars, duidelijk geassocieerd met traditionele hasj, wordt verkregen door het mechanisch verzamelen van de kleverige trichomen van de plant, hetzij door handmatig wrijven, zeven of scheiden met ijswater. Hars daarentegen wordt verkregen uit hasj of gezeefd materiaal en vervolgens onderworpen aan hitte en druk, waardoor een concentraat zonder oplosmiddelen ontstaat dat geprezen wordt om zijn zuiverheid en traditionele karakter.

Hoewel beide producten afkomstig zijn van dezelfde microscopische trichomen die cannabinoïden en terpenen bevatten, benadrukken de technieken erachter – en de ervaringen die ze bieden – twee verschillende benaderingen om eer te bewijzen aan de plant.

Wat zijn trichomen en terpenen?

Voordat we de methoden onderzoeken, is het belangrijk om te begrijpen wat kwekers proberen vast te leggen. De trichomen zijn klierstructuren die het grootste deel van de cannabinoïden en terpenen bevatten die gezocht worden in extracties. De trichomen zijn eerst transparant, maar worden amberkleurig en bruin naarmate de plant rijpt.

De terpenen zijn niet uniek voor cannabis. Het is een brede klasse van aromatische en olieachtige verbindingen die in planten voorkomen en die fungeren als chemische signalen, insecticiden of zelfs fungiciden. In cannabis bepalen ze een groot deel van de sensorische ervaring, van citrusnoten tot aardse of dennentonen.

De uitdaging voor concentraatfabrikanten is om deze stoffen te extraheren op een manier die het organoleptische profiel van de plant behoudt.

Extractiemethoden: oplosmiddelen, water, droog zeven…

Er zijn verschillende technieken gebruikt om toegang te krijgen tot de verbindingen die opgesloten zitten in de trichomen.

Traditionele oplosmiddelextracties (met butaan of propaan) kunnen goedkope extractie opleveren, maar ze brengen ook risico’s met zich mee vanwege brandbare gassen en giftige oplosmiddelen die uit het geëxtraheerde materiaal moeten worden gespoeld

Waterextracties, zoals ijswaterscheiding, zijn veiliger en goedkoper, maar kunnen minder terpenen bevatten.

Droge tamisage biedt een “ouderwetse” optie, maar introduceert vaak plantaardig materiaal in het eindproduct, waardoor de smaak verandert.

Meer recentelijk heeft ultrasone transductie zijn intrede gedaan, wat een hogere opbrengst belooft maar dure apparatuur vereist.

Het is van deze methoden dat rosine en hars het duidelijkst verschillen.

Rosine: de kunst van zuiverheid zonder oplosmiddelen

Rosine maakt deel uit van de familie van oplosmiddelvrije concentraten. Het wordt vaak beschouwd als de “schoonste” of “eenvoudigste” vorm van concentraat, omdat er geen chemische oplosmiddelen worden gebruikt. Het wordt in twee fasen geproduceerd:

1. Hasj maken – De trichomen worden van de plant gescheiden met ijswater of zeven
2. Drukken – De resulterende hasj wordt vervolgens onderworpen aan hitte en druk, oorspronkelijk met behulp van geïmproviseerd gereedschap zoals haartangijzers, maar tegenwoordig met behulp van gespecialiseerde persen

Het kan ook rechtstreeks van gedroogde bloemen worden gedaan, waarbij bepaalde soorten geschikter zijn dan andere.

De perstemperatuur varieert meestal tussen 100°C en 120°C. Deze hitte is essentieel om het concentraat vrij te maken, maar resulteert onvermijdelijk in het verlies van sommige vluchtige terpenen.

De rosine is vaak moeilijk te harsen en wordt slechts voor ongeveer 10-20% uit bloemen gewonnen.

Deze lage opbrengst verklaart waarom rosin vaak duurder is. Toch waarderen veel liefhebbers het plantgetrouwe profiel, ze prijzen de onbewerkte smaak en weerspiegelen de oorspronkelijke essentie van de bloem, zelfs als sommige terpenen verloren zijn gegaan.

Hars: effectiviteit en behoud van terpenen

Hars, in zijn traditionele vorm beter bekend als hasj, wordt verkregen door de trichomen van de plant mechanisch te scheiden. Er zijn veel verschillende methoden:

• Droog zeven, waarbij de gedroogde bloemen over fijne zeven worden gewreven om de harsklieren te verzamelen
• Ice-water scheiding, vaak “bubble hash” genoemd, waarbij de trichomen met koud water worden gebroken en geschud, waarna ze door gaaszakken worden gefilterd
• Handwrijven, nog steeds toegepast in regio’s zoals Nepal of Noord-India, waar verse cannabis voorzichtig tussen de handpalmen wordt gerold om de kleverige hars op te hopen.

Deze technieken vereisen geen oplosmiddelen, alleen geduld en zorgvuldige behandeling. Het resulterende product kan variëren in zuiverheid, afhankelijk van de gebruikte methode: dry-sift kan plantenresten bevatten, wat een meer kruidige smaak geeft, terwijl waterscheiding een schonere, zandachtige hasj produceert als het goed gedroogd is.

De voordelen van hars liggen voor de hand: het is goedkoop, relatief eenvoudig te produceren en diep geworteld in de geschiedenis van cannabis. De nadelen zijn net zo duidelijk: de opbrengst is beperkt en als het niet zorgvuldig wordt geproduceerd, kan het onzuiverheden of vocht vasthouden die de smaak en stabiliteit beïnvloeden.

Vergelijking tussen hars en colofonium

Hoewel beide gebaseerd zijn op trichomen, verschillen hars en colofonium op een aantal belangrijke punten:

• Productiewijze: hars wordt mechanisch verzameld door zeven, wassen of wrijven. Hars wordt gemaakt door hasj onder hitte en druk te persen
• zuiverheid: hars kan kleine hoeveelheden plantaardig materiaal bevatten; hars is meestal schoner, maar kan tijdens het persen wat terpenen verliezen
• Smaak: cannabishars is vaak aromatischer en heeft een breder spectrum aan terpenen. Hars wordt gewaardeerd om zijn “onbewerkte” smaak, maar heeft soms een andere noot door het verlies van terpenen
• Opbrengst en kosten: Hars is eenvoudiger en goedkoper te produceren. Hars levert minder op en kost meer, maar wordt gewaardeerd als een oplosmiddelvrij ambachtelijk product
• Kwaliteit: Hars is relatief eenvoudig om consistent te produceren. Hars is “zeer delicaat”, met meer variabelen die van invloed zijn op de kwaliteit.

De potentie is echter over het algemeen vergelijkbaar. Hars en rosin bereiken doorgaans 60-70% THCA of CBDA, waarmee ze qua cannabinoïdenconcentratie ver boven de traditionele bloem staan.

Een opmerking over levende hars

Om het nog ingewikkelder te maken, bieden de Angelsaksische markten ook live resin (levende hars) die, ondanks de naam, niets te maken heeft met traditionele hars. live resin wordt geproduceerd met oplosmiddelen zoals butaan, en het bijzondere is dat er gebruik wordt gemaakt van vers bevroren planten om zoveel mogelijk terpenen te behouden.

Het resultaat is een zeer aromatisch concentraat met een hogere opbrengst, maar het behoort tot een andere familie van extracten. De gelijkenis in terminologie is vaak verwarrend voor consumenten, maar de processen en filosofieën achter levende hars en traditionele hars zijn totaal verschillend.

Angelsaksen verwijzen ook naar elk oplosmiddelvrij concentraat als ‘hasj’, maar dat is een ander verhaal 🙂

Keuze voor de consument: traditie, ambacht of efficiëntie?
De keuze tussen hars en colofonium heeft vaak evenveel te maken met waarden als met smaak. Consumenten die de voorkeur geven aan het erfgoed van hasj en een terpeenrijke ervaring kiezen misschien voor hars. Degenen die de voorkeur geven aan oplosmiddelvrije zuiverheid en traditioneel vakmanschap geven misschien de voorkeur aan rosin, zelfs tegen een hogere prijs.

Voor sommigen hangt de beslissing af van hun situatie. Hars is betaalbaar en traditioneel, terwijl rosin verfijnd en innovatief is.

Beide blijven essentieel voor het kweken van cannabis: hars, de historische hoeksteen van het maken van concentraten, en hars, de moderne verfijning van die traditie. Samen laten ze zien hoe de chemie van de plant kan worden gevierd met zowel eeuwenoude methoden als hedendaags vakmanschap.