85% minder illegale cannabisoogsten: heeft legalisatie in Marokko het onmogelijke bereikt?

De voortdurende transformatie van de cannabis sector in Marokko heeft meetbare effecten. Twee decennia nadat het het symbool van grootschalige illegale teelt in het Rifgebergte werd, rapporteert het koninkrijk nu cijfers die de autoriteiten als “spectaculair” omschrijven. Volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken is het areaal voor illegale cannabisteelt met 85% afgenomen, een van de grootste veranderingen ooit in het land.

Een structurele hervorming met zichtbare effecten

Deze daling maakt deel uit van een nationale strategie die werd gelanceerd met Wet 13-21, aangenomen in 2021, die cannabis reguleert voor medische, cosmetische en industriële doeleinden. Lang voor de legalisatie werd Marokko beschouwd als een van ’s werelds grootste producenten van recreatieve cannabis, waarvan de teelt diep geworteld was in de noordelijke provincies. De hervorming wil deze historische landbouwactiviteit geleidelijk ombuigen naar een gecontroleerde toeleveringsketen met toegevoegde waarde.

Volgens officiële gegevens is de illegale teelt gedaald van 134.000 hectare in 2003 naar 20.627 hectare in 2025. De autoriteiten schrijven deze daling toe aan een combinatie van maatregelen: intensievere ontmantelingsoperaties, verbeterde beveiligingsmogelijkheden en meer inbeslagnames gericht op smokkelnetwerken. Alleen al tussen januari en augustus 2025 namen de veiligheidstroepen meer dan 385 ton hasj en 61 ton cannabis in beslag, tegenover respectievelijk 344 ton en 112 ton in 2024. Deze operaties leidden ook tot de ontmanteling van verschillende criminele netwerken en de inbeslagname van voertuigen, speedboten en jetski’s die werden gebruikt voor de smokkel.

Deze veiligheidscomponent is bedoeld als aanvulling op en niet als vervanging van de lopende economische overgang. Een belangrijk onderdeel van de aanpak van de regering is om boeren legale alternatieven te bieden in plaats van alleen maar op te treden tegen illegale teelt. De autoriteiten benadrukken dat “het integreren van boeren in een legale toeleveringsketen met een hoge toegevoegde waarde” de sleutel is tot de tot nu toe behaalde resultaten.

Legale teelt groeit in het Rif

De gereguleerde sector blijft zich ontwikkelen onder toezicht van het Nationaal Agentschap voor de Regulering van Cannabisactiviteiten (ANRAC). Tegen eind 2023 had het ANRAC meer dan 3000 licenties afgegeven aan boeren die binnen coöperaties werken in de provincies Al Hoceima, Chefchaouen en Taounate, dezelfde regio’s waar de illegale teelt traditioneel geconcentreerd was.

In 2025 bereikte het gebied bestemd voor de toegestane cannabisteelt 4.751 hectare, meer dan het dubbele van de 2.169 hectare van het jaar ervoor. De lokale “beldia” variëteit wordt ook gepromoot als een product met een hoge toegevoegde waarde dat kan bijdragen aan de economische ontwikkeling van berggemeenschappen.

Om deze overgang te ondersteunen, zijn 111 coöperaties opgericht, samen met 17 industriële eenheden voor de verwerking van legaal geteelde cannabis. Deze faciliteiten vormen de kern van het plan van de regering om kleine boeren te integreren in een gestructureerde waardeketen en ervoor te zorgen dat de toegevoegde waarde in de regio blijft.

Marokko’s strategie is gericht op een balans tussen economische ontwikkeling en strenge controle. Recreatief gebruik blijft verboden en wetshandhaving blijft een centrale pijler van de hervormingen. De autoriteiten zijn zich er echter van bewust dat het voortbestaan van “beperkte activiteiten” in bepaalde gebieden voortdurende controle en inbeslagnames vereist.

Desalniettemin lijken de gecombineerde wetgevende, economische en veiligheidscomponenten een hele sector die lange tijd buiten de wet opereerde een nieuwe vorm te geven. De regering is van mening dat dit model de ontwikkeling van de berggebieden in het noorden, die van oudsher gekenmerkt worden door economische onzekerheid, kan ondersteunen.