Cannabisclubs en apotheken voor medicinale cannabis zijn geëxplodeerd in alle grote steden van Zuid-Afrika

Privé cannabisclubs en medische cannabis dispensaria zijn opgedoken in de grote steden van Zuid-Afrika. De wettelijke status van deze bedrijven blijft echter onzeker door het gebrek aan duidelijke regelgeving na de depenalisering van cannabis voor privégebruik in 2018.

Terwijl de industrie groeit, blijft het wettelijke kader achter, wat een verwarrende en onzekere omgeving creëert voor bedrijfseigenaren en consumenten.

De opkomst van cannabisclubs en apotheken

Sinds de historische uitspraak van het Zuid-Afrikaanse Constitutionele Hof dat het privégebruik en de teelt van cannabis niet langer strafbaar is, is de cannabismarkt tot bloei gekomen.

Cannabisclubs zoals Infusion Social Club, Canna Busters en Medcur Medical Cannabis zijn opgericht in stedelijke gebieden zoals Cape Town en Johannesburg, en er verschijnen regelmatig nieuwe verkooppunten. Ondanks deze groei blijft de verkoop van cannabis technisch illegaal onder de Drugs and Drug Trafficking Act 1992, die drugsgerelateerde activiteiten op openbare plaatsen reguleert.

De explosieve groei van cannabis social clubs kan worden toegeschreven aan een juridisch grijs gebied. Veel clubs rechtvaardigen hun activiteiten door te verwijzen naar het Prince-arrest, dat de privéconsumptie van cannabis legaliseerde. Ze beweren dat ze binnen de wet handelen door privégrond aan hun leden te verhuren en tuinbouwdiensten aan te bieden.

Dit “kweekclub”-model is echter het onderwerp geweest van juridische uitdagingen, met name in het geval van de Haze Club in Kaapstad, die in 2020 werd overvallen door de politie. De verdediging van de club werd verworpen door de rechtbank, waarbij rechter Hayley Slingers oordeelde dat het toestaan van een dergelijk model zonder expliciete wetgeving de cannabishandel effectief zou kunnen legaliseren.

Op een andere manier gebruiken medische apotheken artikel 21 van de Wet Geneesmiddelen en Aanverwante Stoffen (Medicines and Related Substances Act), die de verkoop van niet-geregistreerde medicijnen in specifieke omstandigheden toestaat, om de verkoop van medische cannabis te rechtvaardigen.

Volgens Paul-Michael Keichel, een cannabisadvocaat die betrokken is bij de zaken, was het gebruik van Artikel 21 niet bedoeld voor de wijdverspreide verkoop van cannabis via apotheken, maar eerder om patiënten in wanhopige nood dringend toegang te geven tot ongeregistreerde medicijnen. Hij vergeleek het gebruik van deze maas in de wet met het controversiële gebruik van Ivermectine tijdens de Covid-19 pandemie, en beweerde dat het wordt misbruikt door bedrijven die willen profiteren van de groeiende vraag naar op cannabis gebaseerde producten.

Wachten op wettelijke duidelijkheid

In mei 2024 ondertekende president Cyril Ramaphosa de Wet op Cannabis voor Particulier Gebruik. Het wetsvoorstel was bedoeld om de juridische onduidelijkheden rond het gebruik van en de handel in cannabis weg te nemen door duidelijkere richtlijnen op te stellen over wat privégebruik is en straffen te bepalen voor activiteiten zoals de verkoop en levering van cannabis aan minderjarigen. Het wetsvoorstel is echter nog niet geïmplementeerd, omdat het nog niet officieel is gepubliceerd in de Government Gazette.

Het gebrek aan actieve wetgeving heeft veel mensen in de branche gefrustreerd, waaronder eigenaren van cannabisclubs, die geloven dat regulering essentieel is voor de bloei van de branche.

Infusion Social Club, een van de toonaangevende cannabisclubs van het land, heeft opgeroepen tot de invoering van een regelgevend kader dat vergelijkbaar is met dat voor alcohol. Dit kader zou kweekvergunningen, consumptievergunningen en de oprichting van een regelgevende instantie omvatten om de naleving door de hele toeleveringsketen te garanderen.

Zoals ze aangeven, biedt de cannabissector enorme economische mogelijkheden, maar heeft hij rechtszekerheid nodig om zijn volledige potentieel te bereiken.