Cannabis in Frankrijk: twee parlementsleden, een Macronist en een Insoumis, stellen in een verslag voor om het te legaliseren

De legalisering van cannabis komt opnieuw in het Franse politieke debat, nu twee parlementsleden van tegengestelde partijen – Ludovic Mendes (Ensemble pour la République) en Antoine Léaument (La France Insoumise) – een uitgebreid parlementair rapport presenteren waarin ze pleiten voor een radicale verandering van het drugbeleid.

Het rapport, dat openbaar wordt gemaakt op 18 februari, benadrukt het falen van de huidige repressieve aanpak en roept op tot regulering van de cannabismarkt om criminele netwerken in te tomen en volksgezondheid prioriteit te geven.

Van repressie naar regulering

Na zeventien maanden onderzoek hebben de twee parlementsleden 60 voorstellen gedaan, waarmee ze de prohibitionistische houding die in Frankrijk al meer dan 50 jaar heerst, ter discussie stellen.

“We hebben een paradigmaverschuiving nodig, van een veiligheidsbenadering naar een volksgezondheidsbenadering”, legt Ludovic Mendes uit in een interview met BFMTV. De parlementsleden zijn van mening dat het huidige beleid de consumptie niet heeft verminderd en in plaats daarvan een ondergrondse economie heeft gevoed die wordt gecontroleerd door criminele netwerken.

Volgens het rapport heeft Frankrijk te maken metmassaconsumptie, met ongeveer 4 miljoen cannabisgebruikers.

“Wanneer het consumptieniveau zo hoog is, verhindert een verbod de toegang niet. Het duwt consumenten alleen in de richting van ongereguleerde en potentieel gevaarlijke producten”, zei Bernard Basset, voorzitter van de vereniging Addictions France.

De parlementsleden stellen voor dat Frankrijk een gereguleerde cannabismarkt invoert, vergelijkbaar met de modellen in Canada en Portugal, waar de decriminalisering van drugs heeft geleid tot betere resultaten voor de volksgezondheid.

“Het is niet omdat drugs gedecriminaliseerd zijn dat er geen vervolgingen meer zullen zijn,” zei Mendes, die zei dat de focus moet liggen op ondersteuning van verslavingsbehandeling in plaats van op het criminaliseren van gebruikers.

Strijdige visies op een gereguleerde markt

Hoewel de twee parlementsleden het eens zijn over de noodzaak van legalisering, stellen ze verschillende reguleringsmodellen voor. Antoine Léaument is voorstander van een staatsgereguleerd model, met een overheidsbedrijf dat toezicht houdt op de productie en distributie van cannabis. Deze entiteit zou een concurrerend productassortiment garanderen en tegelijkertijd strenge controle uitoefenen op kwaliteit en prijzen.

Ludovic Mendes daarentegen steunt een liberaal model, waarbij afzonderlijke private ondernemers de teelt, distributie en detailhandel zouden beheren onder toezicht van een nationaal regelgevend agentschap. Het pleit ook voor niet-winstgevende cannabisclubs, waar consumenten hun eigen planten kunnen kweken in een beperkte omgeving.

Wat het model ook wordt, beide parlementsleden stellen voor om een legale drempel voor persoonlijk bezit in te stellen, waarbij Mendes 10 gram voorstelt en Léaument 25 gram, in lijn met recente Duitse wetgeving. Daarnaast adviseren ze een limiet van vier planten per huishouden voor persoonlijke kweek.

De illegale markt indammen en risico’s beperken

Een van de belangrijkste argumenten in het rapport is dat legalisatie de criminele netwerken die goed gedijen onder het verbod zou ondermijnen. Door de productie en verkoop van cannabis onder staatscontrole te plaatsen, zou Frankrijk de macht van de handelaars verminderen en er tegelijkertijd voor zorgen dat de producten voldoen aan de gezondheids- en veiligheidsnormen. “Het idee is om de illegale markt op te drogen, de economie van de handelaars te destabiliseren en ondergrondse inkomsten te vangen ten voordele van het algemeen belang”, aldus het rapport.

Om de concurrentie met illegale dealers aan te gaan, stellen de Europarlementariërs voor om de initiële prijs van legale cannabis vast te stellen op minder dan €5 per gram, wat aanzienlijk lager is dan de huidige straatprijs van ongeveer €10.

Oppositie en controverse

Niet iedereen is natuurlijk overtuigd van dit voorstel. De minister van Binnenlandse Zaken, Bruno Retailleau, blijft fel gekant tegen legalisatie en heeft een mediacampagne gelanceerd die erop gericht is consumptie te ontmoedigen door consumenten een schuldgevoel aan te praten, een campagne die door alle betrokkenen bij prevetie wordt afgekeurd.

“Een joint smaakt naar bloed”, verklaarde hij onlangs, waarmee hij zijn toewijding aan een nultolerantie versterkte.

Ook de politievakbonden en conservatieve politici hebben zich sceptisch getoond.

“Cannabis legaliseren is de slechtste oplossing. Er zal altijd een markt zijn voor sterkere en gevaarlijkere drugs,” meent Benjamin Camboulives, woordvoerder van de vakbond Alternatieve Politie CFDT.

Volksgezondheidsdeskundigen betwisten dit standpunt echter.

“De vrees dat legalisering het gebruik zal doen toenemen, is ongegrond”, meent Bernard Basset. “Landen die cannabis gelegaliseerd hebben, hebben geen spectaculaire stijging van de consumptie gezien, maar ze hebben de kwaliteit en distributie beter gecontroleerd.”

Na cannabis: depenalisering van andere stoffen?

Het rapport gaat verder dan de legalisatie van cannabis en beveelt ook de depenalisatie van kleine hoeveelheden van andere drugs aan, waaronder cocaïne, MDMA en heroïne. De parlementsleden suggereren dat het bezit van minder dan 3 gram niet zou moeten leiden tot strafrechtelijke vervolging, zodat de wetshandhaving zich kan richten op smokkelaars in plaats van gebruikers.

De maatregel is in lijn met het Portugese model, waar decriminalisering in 2001 leidde tot aanzienlijke verbeteringen in de behandeling van drugsverslaving en schadebeperking.

“De algehele impact van de Portugese hervorming op de gezondheid is positief”, aldus het rapport, waarin een afname van problematisch drugsgebruik wordt genoemd sinds de invoering van het beleid.

In het rapport wordt ook het idee geopperd van een referendum over de kwestie, dat onlangs werd voorgesteld door de burgemeester van Grenoble Eric Piolle. Dit zou in lijn kunnen zijn met de recente openheid van president Emmanuel Macron voor burgerraadplegingen over belangrijke nationale kwesties, hoewel hij niet heeft aangegeven of de legalisering van cannabis daar een van zou zijn.

Met drugsgerelateerde criminaliteit als een groeiende zorg in stedelijke gebieden, bevelen parlementsleden ook meer investeringen aan in buurtpolitie en stedelijke regeneratieprojecten in buurten die het meest getroffen zijn door drugshandel.