VN-experts roepen op tot een einde aan de “oorlog tegen drugs

In een verklaring die op vrijdag 23 juni werd gepubliceerd, riep een groep vertegenwoordigers van de Verenigde Naties en mensenrechtenexperts op om een einde te maken aan de “wereldwijde oorlog tegen drugs”.

Ter gelegenheid van de Internationale Dag tegen Drugsmisbruik en Illegale Handel (2023) roept de organisatie op tot een radicale verandering in de manier waarop landen over de hele wereld het drugsbeleid benaderen, door de nadruk te leggen op gezondheid en mensenrechten in plaats van criminalisering.

De experts, waaronder verschillende vertegenwoordigers van de Mensenrechtenraad, wijzen erop dat het huidige beleid gemarginaliseerde groepen en etnische minderheden onevenredig hard treft, met name mensen van Afrikaanse afkomst, inheemse volken, vrouwen en mensen die zich identificeren als LGBTIQ+.

De ‘oorlog tegen drugs’ kan in grote mate worden gezien als een oorlog tegen mensen”, luidt de verklaring.

“De impact ervan is het grootst voor mensen die in armoede leven, en het overlapt vaak met discriminatie gericht op gemarginaliseerde groepen, minderheden en inheemse volkeren.”

In verschillende landen was de “oorlog tegen drugs” effectiever als een systeem van rassencontrole dan als een middel om de drugmarkten te verkleinen…. Strafwetten en het bestraffende gebruik van administratieve en andere sancties stigmatiseren reeds gemarginaliseerde bevolkingsgroepen.”

In de VS hebben zwarten 9 keer meer kans dan blanken om vervolgd te worden voor cannabisbezit. Ondertussen heeft een recente door de overheid gefinancierde studie uitgewezen dat Aboriginal Australiërs een grotere kans hebben om aangeklaagd te worden voor een cannabisovertreding dan de rest van de bevolking.

De VN wijst er ook op dat criminalisering en opsluiting mensen verhinderen om toegang te krijgen tot de zorg en hulp die ze nodig hebben. Volgens de eigen gegevens heeft slechts één op de acht mensen die aan drugsverslaving lijden toegang tot de juiste behandeling.

“Criminalisering leidt tot aanzienlijke belemmeringen voor de toegang tot gezondheidsdiensten (inclusief HIV en palliatieve zorg) en andere mensenrechtenschendingen”, vervolgen de experts.

“Zoals gevraagd in het gemeenschappelijk standpunt van de Verenigde Naties over drugs, moet het gebruik en bezit van drugs voor persoonlijk gebruik dringend worden gedecriminaliseerd. Drugsgebruik of -verslaving is nooit voldoende rechtvaardiging om iemand op te sluiten”.

Ze besluiten: “We dringen er bij lidstaten en internationale instanties op aan om hun huidige drugsbeleid te vervangen door beleid dat gebaseerd is op de principes van een holistische, herstellende en re-integrerende justitiële aanpak. Effectieve, op de gemeenschap gebaseerde, inclusieve en preventieve maatregelen zijn even belangrijk.”

Europees drugsrapport benadrukt behoefte aan hervorming

De verklaring komt een week na de publicatie van het laatste Europese drugsverslag, dat de prevalentie van drugsgebruik en trends in heel Europa belicht.

Volgens de bevindingen van het Europees Waarnemingscentrum voor drugs en drugsverslaving (EWDD) blijft cannabis de meest gebruikte illegale drug in Europa, met naar schatting ongeveer 8% (22,6 miljoen) van de Europese volwassenen (15-64 jaar) die het in het afgelopen jaar hebben gebruikt.

Het aantal overtredingen gerelateerd aan het gebruik of bezit van cannabis is ook gestegen, met inbeslagnames van cannabis die hun hoogste niveau in tien jaar hebben bereikt, terwijl cannabis naar schatting verantwoordelijk is voor bijna een derde van alle opnames voor drugsbehandeling.

De bevindingen hebben geleid tot hernieuwde oproepen aan beleidsmakers om de behoefte aan hervorming aan te pakken, aangezien cannabis in het hele continent op grote schaal beschikbaar blijft en nieuwe producten gemaakt van halfsynthetische cannabinoïden, zoals HHC, ook steeds toegankelijker worden.

Onderzoeker internationaal drugbeleid Kenzi Riboulet-Zemouli bevestigt dat het rapport het belang versterkt van een “preventieve schadebeperkende aanpak”.

Onderzoek door het EWdd heeft aangetoond dat trends in cannabisgebruik geen verband houden met veranderingen in beleid of wetgeving, of het nu gaat om meer of minder strafmaatregelen.

“Mensen gebruiken cannabis om verschillende redenen die over het algemeen weinig beïnvloed worden door veranderingen in de wetgeving of een grotere of kleinere aanwezigheid van de politie in hun leven,” zei hij tegen Cannabis Health.

“Meer politie maakt het leven moeilijker voor cannabisgebruikers, maar het heeft geen invloed op hun gebruik. Het maakt het alleen maar riskanter.”

“Dit versterkt alleen maar de rol van preventie en schadebeperking als de beste manier om de gezondheidseffecten van cannabisgebruik aan te pakken. ”

In zijn recente publicatie Duurzaam Cannabisbeleid Toolkit doet Riboulet-Zemouli belangrijke aanbevelingen voor leiders voor een volksgezondheidsaanpak van cannabisregulering en -voorlichting.

Hij roept op om een einde te maken aan preventiecampagnes die gebaseerd zijn op angst, stigmatisering en verkeerde informatie, en aan campagnes die worden uitgevoerd door wetshandhavingsinstanties.

In plaats daarvan zouden regeringen de overheidsuitgaven voor drugs moeten verschuiven van wetshandhaving naar gezondheid, met de nadruk op schadebeperking, preventie en onderwijsprogramma’s.

Tientallen jaren werk van maatschappelijke organisaties hebben de belangrijkste aspecten van cannabispreventie samengevat, die “op feiten gebaseerd moet zijn, niet mag oordelen en open moet staan voor interactieve dialoog, echt inclusief moet zijn, door getrainde begeleiders of peers moet worden gegeven, schadebeperking volledig moet integreren en bijzondere aandacht moet besteden aan kruisverbanden van gender, racisme, sociale rechtvaardigheid en stigmatisering”, legt hij uit.

Het verbod heeft ook onderzoek en het “delen van kennis” over de gezondheidseffecten, risico’s en het veilige gebruik van cannabis verhinderd, wat heeft geleid tot “significante hiaten” in ons begrip, aldus Riboulet-Zemouli.

Hij beveelt aan dat alle regeringen onafhankelijk onderzoek financieren naar “alle aspecten” van de cannabisplant.

Europese landen kiezen nieuwe aanpak

Een aantal Europese landen introduceert of plant nieuwe benaderingen voor het reguleren van cannabis voor recreatief of volwassen gebruik. Deze omvatten Duitsland, Luxemburg, Malta, Nederland en Tsjechische Republiek, evenals Zwitserland.

De eerste proef voor gebruik door volwassenen in Zwitserland werd eerder dit jaar gelanceerd in de stad Basel, en binnenkort zullen er nog meer volgen. Luxemburg, Nederland en Duitsland zullen naar verwachting allemaal deze “experimentele” aanpak volgen, nadat Duitsland zijn plannen voor volledige legalisatie had teruggeschroefd, vanwege problemen met EU- en VN-wetgeving.

Dit is het eerste deel van de geleidelijke hervormingsaanpak. Verwacht wordt dat Duitsland tegen het einde van het jaar ook persoonlijk gebruik en zelfkweek zal decriminaliseren en dat er in de tussentijd Cannabisclubs zullen worden opgericht.

Kenzi Riboulet-Zemouli gelooft dat het Cannabis Social Club-model een “effectief” en “niet-stigmatiserend” middel is om de potentiële schade van cannabis te helpen voorkomen.

“Vandaag de dag is er een grote hoeveelheid academische literatuur die aantoont dat een goed doordacht, kleinschalig reguleringsmodel zoals de Cannabis Social Club een effectief middel is om de potentiële schade van cannabisgebruik te beperken, en tegelijkertijd een link vormt voor preventie- en voorlichtingscampagnes om gebruikers te bereiken in een directe en niet-stigmatiserende omgeving”, zegt hij.

“In dit opzicht is het bevredigend om vast te stellen dat het Cannabis Social Club-model – een bij uitstek duurzame, uit Europa afkomstige vorm van sociale economie aangepast aan cannabis – de voorkeur heeft gekregen van een aantal regeringen van EU-landen in hun plannen om het middel te reguleren.”

Terwijl draait Frankrijk de schroef aan

In het licht van deze paradigmaverschuivingen in verschillende Europese landen, beweegt Frankrijk zich in de tegenovergestelde richting.

Cannabis is nog steeds de meest gebruikte illegale drug in Frankrijk. De meest recente statistieken over cannabisgebruik in Frankrijk laten zien dat in 2021 7,3% van de volwassenen tussen 18 en 64 jaar zei ooit cannabis te hebben gebruikt. Jaarlijks gebruik werd gemeld door 10,6% van de 18-64-jarigen.

Franse politici roepen al 50 jaar op tot en uitvoeren van steeds strengere straffen om drugsgebruik tegen te gaan.

In dit verband stellen de auteurs van het rapport: “Het doel van het drugbeleid moet in de eerste plaats het beperken van schade zijn om de gezondheid en het welzijn te maximaliseren. Hoewel primaire preventie van risicogedrag in de bevolking (zoals drugsgebruik) een belangrijk element is van de aanpak van de volksgezondheid, moet het een middel zijn om schade te beperken en geen doel op zich.”

“Deze nuance is verloren gegaan in de hedendaagse aanpak van het drugsbeleid, die gebruik gelijkstelt aan schade.”